Vooruitgang

“We hebben als maatschappij een stikstofprobleem!” Dat schijnt algehele consensus te zijn. En de voor de hand liggende oplossing is om te zorgen voor minder stikstof. Dat leidt tot beperkingen in de bouw, verkeer en landbouw om verlaging van het stikstofniveau te realiseren. Makkelijke oplossingen voor moeilijke problemen. Was het maar zo.

Kringloop

Het stikstofprobleem is een makkelijke definitie van iets wat veel complexer is. Stikstof als zodanig is namelijk geen probleem. 80% van de lucht die we inademen is namelijk zuivere stikstof. En daar ontstaan geen problemen door. Het stikstofprobleem bestaat uit moleculen waar het atoom stikstof onderdeel van is. Dan hebben we het over met name Nitriet (NO2), Nitraat (NO3) en Amoniak (NH4). (NOX dat vaak wordt genoemd is geen molecuul en bestaat niet) En laat deze stoffen nu onderdeel zijn van een stikstofkringloop die noodzakelijk is voor plantengroei. Planten hebben stikstof nodig om te groeien en om aminozuren te fabriceren. Aminozuren zijn de bouwstenen voor eiwit. Minder stikstof is minder plantengroei.

Basisprincipe

Dit gegeven wordt gebruikt om het stikstofprobleem in natuurgebieden te verklaren: Door te veel stikstof ontstaat er plantengroei die gedijen bij een ruime stikstofopname. Daardoor worden planten die met minder stikstof genoegen nemen verdrongen. Nu is verandering een basisprincipe in de natuur dus vanuit biologisch perspectief moet je concluderen dat de natuur evolueert. In geval van het stikstofprobleem is het uitgangspunt dat andere, hoogwaardiger, plantengroei leidt tot vermindering van biodiversiteit. Dus minder planten en daardoor minder beestjes die deze planten op kunnen eten en andere beesten die dan deze beestjes weer opeten.

Evolutie

In deze analyse is natuur een vast gegeven dat tot in eeuwigheid in dezelfde samenstelling moet blijven. Een vreemde analyse omdat juist de natuur continu verandert en zich aanpast aan omstandigheden. Niet voor niets zijn er pioniersplanten zoals heide die stoffen achter laten in de grond in de vorm van exudaten. Deze exudaten zijn weer hulpstoffen voor een volgende generatie planten. Natuur ontwikkelt en evolueert. Zonder ingrijpen van buitenaf eindigt ieder stuk grond vroeg of laat in een bos. Totdat deze afbrand door bijvoorbeeld bliksem en dan evolueert deze natuur weer verder met nieuwe begroeiing en nieuwe fauna. Dat gebeurt allemaal zonder menselijk ingrijpen. De natuur is gebaat bij vooruitgang en is daar continu naar op zoek.

Tegennatuurlijk

Op slot zetten van de natuur is daarmee tegen natuurlijk. Een stikstofprobleem benoemen op basis van platgeslagen algemeenheden is een gemakzuchtige manier om zonder visie maatregelen te kunnen nemen.

Als er problemen zijn met moleculen die stikstof bevatten dan moeten we die oplossen. Maar alle problemen op een grote hoop gooien omdat er toevallig een overeenkomstig atoom in zit, getuigt van een erg simpel wereldbeeld. Maatregelen daar op baseren die de natuurlijke processen van vooruitgang ontkennen, versterkt het beeld van simplificatie. Meestal is simplificatie een teken van angst voor het onbekende en dat leidt tot een ongefundeerde hang naar vroeger. En één ding is zeker: Zoals vroeger wordt het nooit meer. Alleen als de maatschappij de vooruitgang begrijpt en omarmt zullen maatregelen de natuurlijke processen ondersteunen.