Als er één onderwerp frustratie oproept bij veel vollegrondsgroentetelers dan is het fauna. De schade van allerlei dieren is groot en wordt steeds groter. Daarnaast worden de mogelijkheden om de schade te vergoeden steeds ingewikkelder. En het wordt jaar op jaar lastiger om de wildstand te beheersen. Deze problematiek is de basis voor het project ‘Fauna in Evenwicht’ dat Vollegrondsgroente.net sinds enige tijd uitvoert. Het project wordt gefinancierd vanuit de POP EIP regeling van Europa aangevuld met financiering vanuit de Provincie Noord-Holland. De insteek van het project is om onderzoek te doen naar mogelijkheden voor een reëel evenwicht tussen o.a. ganzen en weidevogels.
Decentralisatie
In de eerste verkenningen van partijen die bij fauna betrokken zijn, blijkt een structuur die ingewikkeld en slecht te doorgronden is. De structuur is ontstaan na de decentralisatie van de fauna wetgeving van de landelijke overheid naar de provincies sinds 2017. De provincies hebben een structuur ontwikkeld waarmee ze taken rond faunabeheer buiten het ambtelijke apparaat hebben geplaatst. Dat hebben alle provincies op een andere manier gedaan. In de provincie Noord-Holland is de uitvoering en plannenmakerij in handen van de Fauna Beheer Eenheid (FBE) Noord-Holland. Deze schrijft het faunabeheerplan dat wordt goedgekeurd door de provincie. In het faunabeheerplan staat beschreven wat er bejaagd mag worden, waarmee, op welk moment en door wie. Daarnaast is de FBE de spil rond ontheffingen. De FBE is een stichting onder controle van de provincie. In het bestuur zitten alle relevante maatschappelijke organisaties: van jagers tot natuurverenigingen, van stands- tot milieuorganisaties.
De omgevingsdienst controleert en handhaaft binnen de kaders van het faunabeheerplan.
De uitvoering van het faunabeheer wordt uitbesteed aan de Wild Beheer Eenheden (WBE). Dit zijn regionale verenigingen van jagers.
Vergoedingen worden weliswaar uit een provinciaal budget betaald maar moeten geclaimd worden bij de landelijke organisatie Bij12. Deze beoordelen, taxeren en keren uit.
Streefcijfers
Uit deze beschrijving blijkt dat de FBE de centrale rol speelt. Bestudering van het faunabeheerplan levert interessante informatie op. Het faunabeheerplan van de Provincie Noord-Holland geeft inzicht in de tellingen en streefcijfers. Daaruit blijkt dat voor onder andere Grauwe ganzen de tellingen nog lang niet op streefniveau zitten. Vooraleer een evenwicht kan worden onderhouden moet er iets gebeuren om in de buurt van dit evenwicht te komen. Overigens is het streefgetal genoemd in wetgeving een getal waarin schade en vergoeding in evenwicht zijn. De FBE heeft dit streefgetal verwoord in een streefcijfers waarin op basis van een studie concrete aantallen worden benoemd.
Hiaat
In een overleg van de projectgroep en de operationele groep met de directeur van het FBE werd onlangs duidelijk dat er meer mogelijkheden zijn dan waar nu gebruik van wordt gemaakt. Daaruit bleek dat er de nodige onbekendheid is van de belangen en behoeften tussen jagers en telers en er bleek ook onbekendheid met wetgeving en kaders in wetgeving. Het overleg toonde ook een
groot hiaat in kennis van de mogelijkheden. Daarbij bleek het noodzakelijk om gebruik te maken van de verschillende partijen die met faunabeheer van doen hebben. Grondgebruikers, jagers en WBE’s hebben weliswaar contact met elkaar over de eigen percelen en jachtgebieden, maar informeren van collega grondgebruikers en jagers helpt om specifieke vluchten in kaart te brengen en te houden. Door gezamenlijk contact is het ook mogelijk om een gezamenlijk vangstperceel in te richten waarin bijvoorbeeld tarwe niet geoogst wordt en volledig afgerijpt als voedingsplaats kan dienen voor vogels. Deze kunnen dan gericht worden bestreden. Samenwerking is ook noodzakelijk met natuurbeheerorganisaties. Deze geven aan dat de biodiversiteit achteruitgaat door de enorme toename van ganzen in natuurgebieden. Een gezamenlijke aanpak van grondgebruikers waaronder telers en natuurorganisaties en verzamelde jagers en WBE’s is een noodzakelijke stap om tot een reel en wenselijk evenwicht te komen. Deze activiteiten worden in het project Fauna in Evenwicht uitgevoerd.
De projectaanpak binnen ‘Fauna in Evenwicht’ dwingt om partijen bij elkaar te brengen en biedt ook ruimte om gezamenlijke oplossingen te onderzoeken. Faunabeheer is beheer van dieren met een zekere intelligentie. En dat vraag dan ook om een intelligente benadering. Daarvoor is samenwerking tussen de verschillende partijen rond faunabeheer in ieder geval noodzakelijk. Het project ‘Fauna in Evenwicht’ biedt de mogelijkheden.
Meer weten: E.steenhuis@vollegrondsgroente.net