De maatschappij is in transitie. We zijn onderweg naar een circulaire economie waarbij de aarde niet wordt uitgeput, het klimaat niet opwarmt en de honger en armoe uit de wereld verdreven is. Een streven waar niemand het mee oneens kan zijn. Echter er zijn een hele trits aan partijen die weten hoe de transitie moet worden ingezet en welke route er gaat worden gelopen. En het ‘weten’ van belangenorganisaties, overheden en actiegroepen maakt dat de transitie niet gaat worden gerealiseerd. Immers organisaties die weten hoe de maatschappij zich moet gedragen, laten geen ruimte voor andere geluiden en roepen daardoor weerstand op. En weerstand is ten alle tijden remmend. In een onlangs gehouden bijeenkomst over de invulling van het ruimtelijke beleid door de provincies bleek dat er nogal wat nuance is aan te brengen over de wijze waarop transitie moet plaats vinden.

Doelsturing

Specifiek voor de agrarische sector is de transitie gericht op circulariteit met als stip op de horizon 2040. Dit is een ministeriële afspraak die door de minister van Landbouw is onderschreven en staat los van politieke partijen. En om tot de circulaire landbouw te komen zijn 7 transitiepaden opgesteld. Deze 7 transitiepaden zijn staand beleid van het ministerie van landbouw. En binnen die transitiepaden kan naar hartenlust worden gewinkeld. Een hybride transitiepad behoort zeker ook tot de mogelijkheden. Daarbij is het beleid van het ministerie van landbouw gefocust op zogeheten doelsturing. Dat betekent dat het doel en eventuele tussendoelen moet worden gerealiseerd maar dat maatregelen om het doel te bereiken geen beleid zijn. 

Griezelig

Het probleem is dat diverse organisaties niet de ruimte geven om dit beleid uit te laten voeren en op een griezelige manier vasthouden aan een zelfgekozen transitiepad als enige en juiste route. Alsof je alleen via de A1 naar Amsterdam kunt rijden, het maakt niet uit waar je vandaan komt.

Alsof je alleen via de A1 naar Amsterdam kunt rijden, het maakt niet uit waar je vandaan komt”

Doelen

In de verwoording van het beleid zit alle ruimte voor de agrarische sector. De 7 transitiepaden bieden allemaal mogelijkheden om doelen te behalen. Het is aan de ondernemer zelf om binnen de eigen wensen en mogelijkheden gekoppeld aan ruimtelijke randvoorwaarden een route te kiezen. 

Deze transitiepaden en het sturen op doelen geeft de sector alle ruimte om weerwoord te geven aan actiegroepen die de waarheid in pacht menen te hebben. Het is wel zaak om de visie op de eigen bedrijfsvoering paraat te hebben. Vanuit de eigen visie kan het transitiepad al dan niet hybride worden geschetst en kunnen er ook tussendoelen worden geconcretiseerd. Daarbij geeft een verwijzing naar ministerieel beleid dekking voor de keuzes en zijn de keuzes ook geborgd.

De maatschappij bemoeit zich met de agrarische sector. Dat is een nieuwe situatie die we niet meer gaan veranderen. Echter er is allerlei beleidsmatige ruimte om weerwoord te geven en om niet mee te gaan in een enkelvoudig wereldbeeld van actiegroepen. 

Zeven transitiepaden naar circulaire landbouw

  • Stoppen
  • Extensiveren
  • Biologisch
  • Natuurbeheer
  • Multifunctionele landbouw
  • Hightech open teelt
  • Hightech gesloten teelt

Boeren die in balans produceren met de draagkracht van de omgeving. Een overheid die stuurt op doelen en ruimte geeft aan de ondernemers om te bepalen hoe aan deze doelen wordt voldaan. Er is ruimte voor verschillende ontwikkelpaden variërend van doorontwikkeling (primaire productie centraal, schaal en techniek als sleutels) tot omschakeling (biologisch, maximaal duurzaam, korte keten en/of multifunctioneel). 

Uit de begroting van het ministerie van LNV voor 2024

Deel dit bericht