Cercospora is in de bietenteelt op het Noord-Oostelijk zand een bekend probleem. Bestrijding met behulp van fungicide is effectief maar de uitdagingen om het middelengebruik te verminderen dwingt om ook te kijken naar andere oplossingen. En die blijken zeker zo effectief te zijn. Resistentie lijkt een toekomstbestendige oplossingsrichting te zijn. Dit jaar is Sherlock als nieuw ras geïntroduceerd met een effectiviteit tegen Cercospora. Bart van der Weijden van Sherlock leverancier Strube gaat in op de combinatie Cercospora en Sherlock.
Genenpakket
Planten kunnen een resistentie hebben tegen bepaalde ziektes en een tolerantie. Doorgaans is een resistentie geplaatst op één of een beperkt aantal genen. Tolerantie vindt zijn genetisch oorsprong veelal op een breder genenpakket. De veredelaars van Strube richten zich in de selectie voornamelijk op de zoektocht naar multigene tolerantie. Dat heeft een aantal voordelen aldus Van der Weijden. “Een genetische eigenschap op een beperkt aantal genen zorgt voor een minder goede bescherming tegen doorbraken van resistentie. In geval van Cercospora leidt een resistentie doorbraak veelal tot een meer agressieve schimmel die lastiger te bestrijden is. Een tolerantie gebaseerd op erfelijke eigenschappen op een breder genenpakket loopt beduidend minder risico op resistentiedoorbraak. Immers er zijn meer genen die zich bezig houden met beschermen van de plant tegen een schimmel.”
Bijtijds
Het ras Sherlock is dan ook niet resistent maar goed tolerant op Cercospora. Bijkomend voordeel is dat het brede genenpakket ook een zekere weerbaarheid biedt tegen Bruine Roest. Deze tolerantie betekent iets voor het beheerschema. Van der Weijden hanteert de volgende strategie: “volg de Cercospara druk met de BAS app. Deze app geeft aan wanneer de druk toeneemt en wanneer er een beheersmaatregel in de vorm van een fungicidebestrijding moet worden uitgevoerd. Dat betekent dat voordat er iets zichtbaar is op de bietenplant al aan bestrijding wordt gedaan. Door bijtijds te bestrijden, zal de druk van Cercospora laag blijven en kan de tolerantie zijn werk doen in een later groeistadium. Juist dan is de plant bezig met suikerproductie.” Deze aanpak is in de ogen van Van der Weijden de juiste manier om en Cercospara te beheersen en een maximale productie te realiseren. Dat maakt dat de keuze voor een hoog tolerant ras gebaseerd op een breed genenpakket een toekomstbestendige keuze is. Die aansluit bij de ontwikkeling naar een weerbaar teeltsysteem en leidt tot minder inzet van gewasbeschermingsmiddelen.
Rassenonderzoek
Sherlock scoort overigens in de rassenlijst een 101 voor suikerproductie en 100 voor de financiele opbrengst. Het nieuwe bietenrasnummer STRE22549 (ST Rotterdam) van Strube scoort in het rassenonderzoek een 8. Vanaf komend jaar wordt dit ras als ST Rotterdam op de markt gebracht.
Vergelingsziekte
Naast veredeling op tolerantie op Cercospora steekt Strube ook veel energie op resistentie en tolerantie op andere plagen. In Duitsland en Frankrijk is vergelingsziekte vooralsnog een groter probleem dan in Nederland en daar zijn de rassen St Tourmalet en St Yellow Stone als tolerant ras op de rassenlijst geplaatst. Van der Weijden toont zich specialist door uit te leggen dat vergelingsziekte veroorzaakt wordt door drie verschillende virussen. Dat maakt de ontwikkeling van resistentie en tolerantie heel ingewikkeld. Immers de weerbaarheid tegen de verschillende virussen berust op andere genen.
Met het aanbod van multigene tolerantie tegen Cercospora ontstaan er mogelijkheden voor de teler om een rendabele suikerbietenteelt te koppelen aan een toekomst bestendig bedrijfsmodel. De inspanning van veredelaars om de suikerbietenteelt te optimaliseren is te prijzen.
Voor optimale bladschimmelbestrijding is het belangrijk op het juiste moment een bestrijding uit te voeren: na het waarnemen van de eerste vlekjes. Om telers te ondersteunen in het gericht waarnemen van bladschimmels heeft het IRS modellen voor infectiewaarden ontwikkeld. Op basis van weersomstandigheden berekenen de modellen de kans dat een bladschimmel een blad zal infecteren. Voor cercospora zijn deze infectiewaarden anders dan voor stemphylium. Om de weersomstandigheden zo specifiek mogelijk in beeld te brengen worden in bietenpercelen in Nederland sensoren in het microklimaat geplaatst. Deze sensoren meten gedurende de dag de temperatuur en luchtvochtigheid in het gewas, waarna een infectiewaarde per dag wordt berekend op basis van de IRS-modellen.
Overzichtskaart In de overzichtskaarten wordt inzicht gegeven in de locatie van de sensoren, de actuele infectiewaarden en het verloop van de infectiewaarden van de laatste twee weken. In het hoofdmenu kunt u het type bladschimmel selecteren. Vervolgens kan bovenin de kaart gekozen worden voor de actuele kaart, of de kaart van de laatste 7 dagen. Bij de kaart van de laatste 7 dagen geeft de kleur van het icoon van de sensor de hoogste berekende waarde van de laatste 7 dagen aan. Bij de actuele kaart geeft de kleur van het icoon van de sensor de infectiewaarde van de dag ervoor aan. Door op een icoon te klikken wordt het verloop van de infectiewaarden in de afgelopen twee weken voor beide bladschimmels getoond. De schaal van infectiewaarden is van 1 tot 7, waarbij 1 een zeer lage infectiewaarde aangeeft en 7 een zeer hoge infectiewaarde. Bij lage of matige infectiewaarden (≤3) wordt aanbevolen om de twee weken gewaswaarneming uit te voeren. Bij hoge of zeer hoge infectiewaarden wordt geadviseerd binnen enkele dagen gewaswaarneming uit te voeren. Ziet u geen aantasting of uitbreiding van de vlekjes maar blijven de infectiewaarden hoog? Dan wordt aanbevolen de gewaswaarneming elke week te herhalen.
Perceelspecifieke infectiewaarden Via de BAS-app kan via de knop “bladschimmels” de optie “mijn percelen” worden gekozen. Op basis van de ingetekende Unitip-percelen worden van de dichtstbijzijnde sensor de infectiewaarden voor cercospora en stemphylium getoond. Op basis van voor bladschimmelinfectie belangrijke factoren zoals rotatie-intensiteit op het perceel en in de buurt van het perceel, grondsoort en regio worden perceelspecifieke bladschimmelinfectiewaarden bepaald. Via de BAS-app kunt u deze adviezen voor uw perceel of percelen inzien.