Gewasresten als duurzame organische stof

Een plantje van 20 gram wordt een plant van 3.000 gram waarvan 1.000 gram wordt afgevoerd en geconsumeerd. De 2.000 gram die achterblijft op het land houdt mineralen, water, organische stof en koolstof vast. Dit omschrijft in grote lijnen de teelt van bloemkool, sla, broccoli en in aangepaste vorm witlof. Vanuit deze gedachtegang zijn deze teelten in de basis een voorbeeld voor regeneratieve landbouw en kringlooplandbouw. 

Assimilatie

Het assimilatieproces in planten is het meest duurzame proces op aarde. Zonlicht, water en kooldioxide wordt omgezet in zuurstof en organische stof in de vorm van suikers. De balans in de teelt van bloemkool, broccoli en witlof is in het voordeel van opslag van organische stof, mineralen en koolstof. Echter de teelt is gericht op optimalisatie van de productie van gezonde voeding. Dat betekent dat de teelt maximaal is ingericht op de productie van slechts een deel van de plant. De bloem, de stronk en de krop in bloemkool, broccoli en witlof.

Organische stof

Dit gegeven is de basisgedachte van het project ‘Op zoek naar regeneratie’ dat onlangs is gestart. Binnen dit project is het uitgangspunt dat gewasresten als bodemvoedingsstoffen of ‘bouwstoffen’ worden beschouwd. Daarmee ontstaat een nieuw duurzaam perspectief. Organische stoffen zijn feitelijk plantenresten die zorgen voor voeding en binding van bodemleven en direct bijdragen aan de structuur van de bodem. Bodemleven is een complex geheel waarin bacteriën, schimmels, nematoden en insecten een continue strijd voeren om voedingsstoffen en ruimte. Plantenwortels profiteren van die strijd door de vrijkomende mineralen op te nemen. En benutten de ruimte in de structuur van de grond om te groeien en water op te nemen. Wortels geven daarentegen voedingsstoffen in de vorm van assimilaten gebaseerd op suikers af aan de bodem waarmee bodemleven wordt gevoed. Bij uitstek een voorbeeld van symbiose. Organische stof stimuleert het bodemleven. Een actief bodemleven is een vruchtbare grond.

Bestaande kennis

De bestaande kennis is gebaseerd op afgeleide kennis van akkerbouwgewassen. Echter deze kennis is niet toereikend. Het bestaande onderzoek is gericht op meten en beperken van uitspoeling. Onderzoek naar leverend vermogen van organische stof is voor de relatief kleine teelten is niet uitgevoerd. Met het initiatief ‘Op zoek naar regeneratie’ wordt geïnventariseerd welke bewerking of handeling moet worden uitgevoerd om gewasresten onderdeel te maken van duurzame organische stof opbouw in de bodem. Naast inventarisatie zijn ook monitoring en praktijkdemonstraties onderdeel van het initiatief.