Eigen initiatief tot natuurbeheer

“We hebben zelfs een kwarteltje gezien” Een opmerking van Jean Luc Govaert uit het Zeeuwse Groede. Govaert is actief in de agrarische natuur vereniging Bloeiend West en heeft zijn percelen al een aantal jaren omringd met akkerranden. En in Zeeland leunt de inzaai van akkerranden sterk op de individuele behoeftes van de telers. ‘v/d Grond’ is uitgenodigd bij de sponseringoverdracht van Groen Agro Control op het bedrijf van Govaert. Laboratorium Groen Agro Control sponsort Agrarische natuurverenigingen in diverse regio’s in Nederland. Joke de Geus van Groen Agro Control licht toe: “Van ieder monster dat we analyseren wordt een deel gebruikt voor sponsoring. We hebben de visie dat boeren een belangrijke rol hebben in natuurbeheer. Door middel van de sponsoring stimuleren we de initiatieven die hierbij aansluiten. Zoveel mogelijk regionaal waardoor we meerdere projecten kunnen sponsoren.” De sponsoring van Bloeiend West waar Govaert onderdeel van uitmaakt is daar een voorbeeld van. 

Landschap

Secretaris van Bloeiend West Jeroen Risseeuw licht de werkwijze toe. Naast Bloeiend West is in Zeeuws Vlaanderen ook een “Groene Oogst” in het oosten van Zeeuws Vlanderen, die samen met negen andere agrarische natuurverenigingen in Zeeland opereren als onderdeel van Zeeuws Landschap beheer. De provincie Zeeland beheert een subsidiepot gecreëerd uit Brussels geld. Het gaat om zogenaamd ‘pijler 2’ geld dat bedoelt is voor plattelandsontwikkeling en niet rechtstreeks aan boeren en tuinders wordt uitgekeerd. 

Met deze subsidiepot wordt het mogelijk om de agrarische natuurverenigingen te stimuleren en de aanpak in Zeeland leunt op initiatief van de akkerbouwer. De Akkerbouwer kiest voor stimulering van bepaalde vogelsoorten zoals de veldleeuwerik, de patrijs, de graspieper of de gele kwikstaart. Wanneer dit past in het gebiedsplan kan de akkerbouwer kiezen uit verschillende beheerpakketten die horen bij het gebied en de doelsoort. En daarbij kan de akkerbouwer kiezen welke inspanning hij wil verrichten. Er zijn pakketten met meer en minder inspanning van de akkerbouwer beschikbaar. 

Vervolgens zorgt de agrarische natuurvereniging voor het juiste zaad en benoemt de stroken waarmee deze ingezaaid moeten worden. De vergoeding dekt de kosten van het niet gebruiken van de akkerranden maar leidt niet tot een substantieel saldo. De motivatie om mee te doen is het stimuleren van biodiversiteit en het aantrekkelijk maken van het landschap. “De akkerbouwer is ook landschapsbeheerder” aldus Risseeuw

Nesten

De inspanningen voor onderhoud zijn beperkt licht Govaert toe. Eens per jaar moeten de stroken verhakseld worden zonder af te voeren. En de resultaten zijn interessant. We tellen meerdere nesten van de patrijs en zien een grote diversiteit aan vogels. Daarbij past de opmerking dat er zelfs een kwartel is gesignaleerd. Doorgaans een schuw beestje dat zich goed verstopt weet te houden. Ook hazen en vossen worden gesignaleerd in de akkerranden.

Govaert laat een perceel zien waar al vijf jaar een permanente akkerrand staat. De akkerrand van 30 meter bestaat uit een strook naast de sloot van vijf meter aangesloten door een strook braak van vijf meter en 20 meter bloeiend gewas. De braakstrook is bedoelt als vluchtstrook voor de vogels. De begroeiing wordt jaarlijks gekleppeld en wijzigt per jaar. Daarmee wordt duidelijk dat begroeiing met bepaalde soorten een tijdelijk iets is. Begroeiing evolueert legt Govaert uit. Het hoogste doel van de natuur is een bos en de begroeiing evolueert door vele jaren naar bos. De fauna is daar onderdeel van.

Tellingen

Regelmatig worden er tellingen gedaan naar de fauna in de groenstroken dit gebeurt door vrijwilligers maar de deelnemers zijn allemaal in bezit van een flyer waarin de soorten beschreven staan. Govaert gaat regelmatig mee met de vrijwilligers en beschouwt dit als leerzame sessies waarbij inzicht ontstaat in het leven in de akkerranden. Daarin is naast een toename van de doelsoorten ook een toename te zien van bestuivers. Die in de teelt van zaadgewassen op het bedrijf van Govaert zeer welkom zijn. Door specifiek te kiezen voor een bepaald soort fauna ontstaat er meer evenwichtiger verdeling tussen schadelijke en niet schadelijke vogels.

De kracht van de aanpak in Zeeland is dat het initiatief wordt gelegd bij de teler. Deze kiest iets wat past bij zijn eigen interesses binnen zijn eigen mogelijkheden het gevolg is dat er een grote mate van enthousiasme is bij de deelnemers. Inmiddels zelfs zo groot dat er een wachtlijst is voor nieuwe deelnemers.